Jednym z nieuczciwych ?chwytów” dyskusyjnych, jest insynuacja.
W dawnym prawie rzymskim insynuacja wiązała się z aktem darowizny. Obecnie również mamy do czynienia ze swego rodzaju ?darowizną”. Otóż osoba insynuująca obdarza swego przeciwnika bynajmniej nie pożądanym ?podarunkiem”, mając na celu podważenie jego pozycji i zaatakowanie twierdzeń. Insynuacja dotyczy przeważnie:
- motywów, które jakoby są przyczyną takich a nie innych poglądów, sposobu argumentacji itp. ?On tak mówi ? twierdzi nieuczciwy dyskutant stosujący insynuację w argumencie kierowanym ad auditores ? bo chce się podlizać dyrekcji.” ?Nie myślcie, że ten młodzieniec przekonuje kobiety, a szczególnie młode dziewczęta z umiłowania prawdy i słuszności ? powiada zawistny uczestnik dyskusji. ? Nic podobnego. To tylko forma sublimacji popędu płciowego”. Nb. ani tego, że się podlizuje dyrekcji, ani tego, że sublimuje, nie uzasadnia;
- faktów, które źle świadczą o człowieku; na przykład krzywdzące relacje o występnych czynach, o kłamstwach itd. Osoba posługująca się insynuacją nie koniecznie musi nawet długo kłamać. Wystarcza, że da do zrozumienia domyślnym słuchaczom, jak podły to w rzeczywistości człowiek, jeżeli zdolny był do takich rzeczy, o których wstyd mówić;
- zdań, które się imputuje przeciwnikowi. Bezczelny dyskutant, licząc na słabą pamięć uczestników, atakuje niewypowiedzianą tezę. albo staje w obronie niezaatakowanej. W ten sposób insynuuje komuś, że powiedział coś, czego nie mówił, oraz że atakował twierdzenie, którego nikt nie zaczepiał. Czasami twierdzenie wypowiedziane przez przeciwnika zaszeregowuje się do jakiegoś systemu negatywnie ocenianego, mówiąc np.: to co on mówi to idealizm czystej wody, to nie ma nic wspólnego z realizmem ? to formalizm;
- stanowiska zajmowanego przez przeciwnika. Osoba posługująca się insynuacją traktuje człowieka statycznie, nie uwzględniając możliwości zmiany poglądów. Jeżeli ktoś wypowiedział raz jakieś twierdzenie, będzie ona insynuowała, że je podtrzymuje przez całe życie; jeśli raz przypadkiem zrobił coś zasługującego na naganę, przy każdej okazji będzie ów czyn wypominała i w ten sposób insynuowała występny tryb życia.