CZŁOWIEK BYWA LENIWY

Zjawisko bezwładu myślowego polega na tym, że ludzie starają się oszczędzać wysiłku i to zarówno fizycznego, jak umysłowego. Możemy być pewni, że w wypadku nawet skomplikowanego wywodu brzmiącego poprawnie i nie szokującego, słuchacz na tej zasadzie będzie skłonny do akceptacji głoszonych tez. Może to wydawać się dziwne, ale człowiek zwykł raczej przyjmować pozytywnie to, co mu się podaje, niż odrzucać. Odrzucanie bowiem wymaga sformuło­wania kontrargumentów, a to już zmusza do wysiłku.

Bezwład myślowy na przykład wyzyskuje przewod­niczący dyskusji, kiedy poddając pod głosowanie wniosek, który pragnie przeforsować, mówi: ?Kto jest przeciw, niech podniesie rękę”. Wykorzystują go wszyscy ci, którzy głoszą wszelkiego rodzaju hasła, twierdzenia w reklamie produktów i usług. Minister propagandy Hitlera, dr Goebbels, twierdził z całym cynizmem, że nie ma takiego głupstwa, którego przez uporczywe powtarzanie nie udałoby się wbić w gło­wy obywateli.

Lenistwo przyczynia się do tego, że w wątpliwych kwestiach, jeżeli nie jesteśmy zgodni z przedmówcą ? zajmujemy niezdecydowaną postawę. Źle z nami, gdy przysłuchując się dobrze prowadzonej dyskusji przyznajemy zawsze rację ostatniemu mówcy, chociaż każda kolejna wypowiedź nie zgadza się z poprzednią. Rabelais w Gargantui i Pantagruelu parodiuje postawę niezdecydowania, przedstawiając Pantagruela, który pozytywnie ustosunkowuje się do wszystkich ,,za i przeciw” wysuwanych przez Panurga:

Lepiej jest dzielić troski z kimś bliskim, niż żyć w samotności ? to się żeń. Ale żona może zdradzać ? to się nie żeń. Dobrze mieć potomstwo ? to się żeń. Pożycie może się nie ułożyć ? to się nie żeń, itd. itd.

Stąd wskazania dla wszystkich dyskutantów, by zdawali sobie sprawę z tego rodzaju skłonności do lenistwa, a co za tym idzie do pochopnej akceptacji argumentów albo niezdecydowania, zwalczali je i aktywizowali się weryfikując wszechstronnie wszyst­ko to, co im się podaje jako prawdziwe lub słuszne. A potem to już kwestia decyzji.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.