UWAGA NA MIELIZNY

Jak już wspominaliśmy, przy przekonywaniu bar­dzo ważne jest, by uczestnicy dyskusji znali nie tylko poziom umysłowy swoich adwersarzy, lecz również ich opinie, poglądy społeczne i polityczne, wierzenia itp. Bezcelowym wydaje się atak frontalny, który by zmierzał do zmiany w ciągu krótkiej dyskusji czyjejś opinii, poglądu czy wiary, będących dziełem długich lat wychowania, oddziaływania środków masowej pro­pagandy, lektury, praktyk religijnych itd. Najbar­dziej wymyślne argumenty nie przekonają za jed­nym ?posiedzeniem” dyskusyjnym bogatego turysty z Zachodu o wyższości systemu socjalistycznego. Zwo­lennika podziału społeczeństwa indyjskiego na kasty nie przekonają tak dla nas oczywiste twierdzenie, że wszyscy ludzie są równi, że wszyscy są sobie braćmi, którym to cechę oczywistości musiała przecież krwa­wo wywalczać wielka rewolucja francuska. Nie prze­mówią do niego i inne nasze argumenty, chociażby były najbardziej przekonywające. A już całkiem spe­cyficzną sytuację mamy wówczas, gdy dyskusja doty­czy problemów wiary. Tomasz z Akwinu w Sumie teologicznej pisze, że akt wiary polega na ?mocnym trzymaniu się” jakiejś jednej strony i że ?umysłem wierzącego kieruje nie rozum, lecz wola.” W takim wypadku trudno oczywiście zrobić wyłom w systemie wierzeń osoby religijnej, skoro broni ich forteca woli. Nie docierają do niej pociski rozumu, ponieważ należą do innego wymiaru.

Na wstępie więc pewnych dyskusji dobrze jest wy­znaczając zakres rozstrząsań powiedzieć sobie wyraź­nie, czy są jakieś tematy, argumenty, które należy omijać, żeby nie sprawić przykrości któremuś z uczest­ników. Wprawdzie stoimy na stanowisku sformuło­wanym przez Tadeusza Kotarbińskiego: ?dyskusyjność niechaj będzie regułą, niedyskusyjność wyjątkiem”, a więc, że nie ma takiej sprawy, której nie dałoby się nie urażając niczyich przekonań poruszyć, niemniej wypada ? zwłaszcza w małym gronie dyskutantów ustalić, czy ktoś nie jest specjalnie uczulony na pewne tematy i wobec tego czy nie należałoby ustalić terenu oraz form dyskusji.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.