Kiedy powiadamy, że ktoś popełnił błąd w rozumowaniu, znaczy to, że nie zastosował prawidłowego schematu logicznego, bo myślał, że użyty jest dobry albo chciał przeciwnika wywieść w pole. Podobnie inne błędy ? to nie zastosowanie się do reguły np. logicznej, matematycznej, estetycznej, moralnej.
Omyłka natomiast ? to jakiś czyn popełniony nieświadomie. Popełnia ją na przykład dyskutant, który w czasie dyskusji przejęzyczy się, niechcący użyje wieloznacznego terminu, z rozpędu przytaknie czemuś, z czym się absolutnie nie solidaryzuje. Pomyłkę swą osoba popełniająca umie sama sprostować, jeżeli ją tylko zauważy.
A teraz chwilę uwagi poświęćmy pewnemu niedociągnięciu. Dla każdego z nas jest oczywiste, że bardziej przekonywający jest taki wywód, w którym myśl z myśli wypływa, wszystko jest ze sobą powiązane, niż nawet prawdziwe czy słuszne tezy rzucane bezładnie. Ludzie bowiem chcą, by poglądy będące przedmiotem dyskusji, przedstawione do czyjejś akceptacji, tworzyły harmonijną całość. Jeśli wykryją tezy nie powiązane z innymi, a jeszcze gorzej ? niezgodne z pozostałymi, odczuwają wyraźny dysonans i nie przyjmują ich, kwestionując nie tylko wątpliwe twierdzenie, ale nawet cały wywód. I w ten sposób niedociągnięcie w konstrukcji logicznych nawet wywodów udaremnia niejednokrotnie wysiłki osoby przekonywającej.
W związku z takim rozróżnieniem błędu, omyłki i niedociągnięcia, wysuniemy następujące wnioski praktyczne:
- W wypadku zauważonych błędów logicznych w argumentacji należy je wytknąć i uzasadnić swoje spostrzeżenia przez podanie reguł, z jakimi one się nie zgadzają.
- W stosunku do omyłek wystarczy zwrócenie na nie uwagi. Jeżeli nikt nie może wątpić, że to omyłka, nie ma nawet powodu do zwracania uwagi i przerywania na przykład mówiącemu toku myśli.
- Omyłek popełnionych przez naszego przeciwnika nie bierze się za podstawę kontrargumentacji. Błędy natomiast wynikania należy prostować i w zależności od sytuacji przystępować do kontrargumentowania lub go zaniechać.
- W dłuższych wypowiedziach ważna jest konstrukcja logiczna całości. Poszczególne wnioski mogą być słuszne, prawdziwe i prawidłowo wyprowadzone, ale nic z nich dalej już nie wynika. Tymczasem wnioski też są elementami, wymagającymi uporządkowania. Przestawienie porządku argumentacji, opuszczenie istotnych przesłanek ? to są poważne niedociągnięcia, których trzeba unikać.