USTALENIE TERENU DYSKUSJI

Zanim rozpocznie się dyskusja, zanim nastąpi wy­miana zdań, należy dość szczegółowo określić jej za­kres. Nie można sobie powiedzieć, że będziemy dysku­towali na przykład o prawie karnym, o estetyce, o go­spodarce narodowej, o fizyce, albo o czymś ,,w ogóle”. Należy w miarę możności teren dyskusji zacieśnić, jeżeli chcemy, by dała ona nam jakieś wnioski, na które obie strony się zgodzą ? postawić wy­raźny problem i ten wycinkowy problem rozwiązy­wać. Tak na przykład nie poruszamy się po całym prawie karnym, ale zajmujemy się wyczynami chuli­gańskimi ?zastanawiając się, czy kary obecnie stoso­wane odstraszają młodzież od przestępstw czy są zbyt małe; nie dyskutujemy o estetyce w ogóle, lecz o tym, czy przyjemność stanowi nieodłączny składnik posta­wy odbiorcy dzieła sztuki.

Przy wyborze tematu do dyskusji nie należy jednak popadać w drugą skrajność i wybierać jakieś wąskie zagadnienie bez uprzedniego rozejrzenia się w całej tematyce. Bardzo pożyteczna metoda ustalania terenu dyskusji polega na sporządzeniu zestawienia wszyst­kich możliwych tematów i kolejnym ich eliminowaniu, by w końcu otrzymać najbardziej pożądany.

W czasie przygotowania dyskusji i zakreślania jej tematyki warto pamiętać:

  1. uwagę Arystotelesa, że do dyskusji nadaje się tylko taki temat, który wymaga pracy umysłu. Dy­skusja nie jest pogawędką, w czasie której możemy sobie wypoczywać, pleść co nam ślina na język przy­niesie;
  2. że nie opłaca się dyskutować nad zasadami, na których opiera się współżycie społeczeństwa. Jaki jest sens rozprawiania i zastanawiania się, czy należy sza­nować rodziców, czy trzeba trzymać się zasady, by nikomu nie sprawiać niepotrzebnie przykrości i bólu, czy potrzebne jest prowadzenie walki z analfabetyz­mem? Z góry bowiem wiadomo, że nie uda się uza­sadnić twierdzenia przeczącego. Dyskusja zmierzająca zaś do pogłębienia problematyki zawartej w wymie­nionych pytaniach powinna być inaczej sformułowa­na, np. dlaczego powinniśmy szanować rodziców, dla­czego powinniśmy unikać sprawiania przykrości i za­dawania bólu itd.;
  3. że nie jest rzeczą rozsądną poddawać pod dy­skusję problemy, które znajdują się jeszcze w stadium opracowywania w pracowniach naukowców, uważając je za rozwiązane. Na przykład nie ma sensu zastana­wianie się, czy w wyniku znacznego przedłużenia życia ludzkiego, starzy ludzie będą rozporządzali pełnią władz umysłowych, skoro gerontología dopiero zaczy­na się rozwijać. Nie będzie więc w tym przypadku dyskusji, tylko wymiana osobistych przypuszczeń.

Niezależnie od wytyczenia terenu należy w wypad­ku dyskusji zorganizowanej ustalić, dla kogo ona jest przeznaczona ? dla laików czy specjalistów ? czy wymaga uprzedniego zawiadomienia o temacie i przy­gotowania się uczestników, czy z pewnych względów ma być prowadzona spontanicznie przez uczestników, którzy nie powinni się do niej przygotować. Pewne bowiem typy dyskusji, jak na przykład omówiony już drenaż obaw i zastrzeżeń, dają lepsze rezultaty, gdyż dyskutanci dowiadują się o przedmiocie wymiany zdań dopiero od przewodniczącego i zagajającego dy­skusję.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.