Jeśli chcemy dowiedzieć się, czy słyszane zdanie jest prawdziwe, sprawdzamy, w jakim stosunku pozo­staje ono do rzeczywistości. Tu sytuacja bywa więc stosunkowo prosta. Gorzej przedstawiają się oceny do­tyczące prawdopodobieństwa, a jeszcze bardziej zawiłe są teoretyczne problemy oraz działania ludzkie, o któ­rych orzekamy, że są słuszne albo niesłuszne. Socjo­logowie zajmujący się badaniem opinii społecznej wyróżnili pięć stopni aprobaty i dezaprobaty. Otóż to, co zostało przedstawione ? a nie chodzi tu o zdania prawdziwe albo fałszywe oraz mniej lub bardziej prawdopodobne, może być uważane za:

1. absolutnie słuszne,
2. częściowo słuszne,
3. wątpliwe,
4. częściowo niesłuszne,
5. absolutnie niesłuszne.

Gdybyśmy zastosowali tę skalę do wypowiedzi osób np. w stosunku do postulatu: ?kara śmierci powinna być zniesiona”, z jednej strony mielibyśmy tych, któ­rzy mają tylko argumenty przeciw karaniu śmiercią, z drugiej tych ? którzy mają tylko argumenty prze­mawiające za jej stosowaniem. Niezdecydowani mają­cy równą liczbę argumentów albo argumenty równie silne za, jak i przeciw żądaniu uznają tezę za wątpli­wą. Stanowisko wypowiadających się, że teza jest częściowo słuszna lub częściowo niesłuszna, mimo po­zornego podobieństwa jest różne. Pierwsi twierdzą, że mimo posiadania kontrargumentów przychylają się do postulatu, drudzy ? widzą przewagę kontrargumentów i są mu przeciwni. A chodzi tu nie tylko o liczbę ar­gumentów, ale i o ich wagę, co jest w gruncie rzeczy kwestią ocen, o których była mowa w podrozdziale noszącym tytuł ?Trzy wartości”.

Należy się również liczyć ze stanowiskiem sceptycz­nym, kiedy dyskutant powiada, że nie wie, co jest prawdą, a co fałszem, co słuszne, a co niesłuszne, Jego zdaniem wszystko jest więc tak zagmatwane, iż nie chce zajmować stanowiska i wstrzymuje się od apro­baty i dezaprobaty. Z takim, oczywiście, trudno dy­skutować. Niekiedy można przekonać sceptyka o nie­słuszności zajmowanej postawy, wytykając mu, że o wszystkim wątpi, ale nie podaje w wątpliwość sa­mej zasady wątpienia i że to jest brak konsekwencji.