Anglicy opowiadają anegdotę o pewnym gentelmanie, który uciekając się do żartu uniknął przykrej dyskusji z żoną. Ów osobnik wracając nad ranem do domu w stanie lekkiego podniecenia alkoholowego natknął się na swoją połowicę czekającą na niego z kijem golfowym. Nie tracąc głowy zapytał: ?Co? Tak wcześnie idziesz grać w golfa???!” Żona, mając poczucie humoru, zrezygnowała [...]
Archive for the ‘Argumenty w akcji’ Category
ALUZJĘ TRZEBA ZROZUMIEĆ
Niekiedy w dyskusji zamiast bezpośredniego przedstawienia swego zdania używamy aluzji, licząc na domyślność współuczestników. Jeżeli w czasie dyskusji przy okazji zbyt daleko idących subtelności i wyróżnień pojęciowych, z cicha pęk, wspominamy o dzieleniu włosa na czworo, aluzja będzie niedwuznaczna i wyrazi dobitnie nasz stosunek do charakteru tych rozważań. Można oczywiście wyrazić się bardziej mgliście. Na [...]
TAJNIKI INTERPRETACJI
Charles de Coster (1827?1879) opisując przygody Dyla Sowizdrzała m.in. opowiada, jak kupował on na jarmarku konia. Otóż wierzchowiec wart był 50 talarów. Wobec czego Dyl dał handlarzowi połowę należności i powiedział: ?25 talarów będę ci winien”. Po pewnym czasie handlarz, który nie otrzymał należnej mu sumy, podał Dyla do sądu. W sądzie Sowizdrzał tłumaczył się, [...]
KUKUŁCZE JAJO
Nie zawsze stawiamy kropkę nad ?i”, ciągnąc jakiś wywód do samego końca. Dla przekonania rozmówcy wystarcza niekiedy przedstawienie przesłanek, z których sama wyciągnęła by wnioski ,,(…) Zwykle postępuje się na odwrót ? pisze Schopenhauer ? przez gorączkowość, pośpiech i chęć posiadania słuszności jakim bądź sposobem, wykrzykujemy z hałasem wniosek przed człowiekiem, który trzyma się właśnie [...]
METODA PODSTAWIEŃ
Czytelnik z powodzeniem może rozwijać dalej zasadę wymiany i znaleźć wiele innych przykładów taktyki, która opiera się na prostym zastępowaniu pewnych elementów innymi elementami. Ale świadomie pomijaliśmy takie wypadki, w których przedmiotem zamiany jest człowiek. Obecnie zajmiemy się właśnie pominiętymi przykładami, które naszym zdaniem świadczą o istnieniu ogólnej taktyki stosowanej przy przekonywaniu, nazwanej tu umownie [...]
NA ZASADZIE WYMIANY
Bliskim krewnym insynuacji jest argumentacja prowadzona na zasadzie wymiany. O ile w pierwszym wypadku mieliśmy do czynienia z ?darowizną”, o tyle w drugim zetkniemy się z najrozmaitszymi formami wymiany. Jak to wygląda w dyskusji i na czym ona polega? 1. Zmiana tematu. W trakcie dyskusji przezorny dyskutant niepostrzeżenie zmienia jej przedmiot, np. przy pomocy dygresji [...]
INSYNUACJA
Jednym z nieuczciwych ?chwytów” dyskusyjnych, jest insynuacja. W dawnym prawie rzymskim insynuacja wiązała się z aktem darowizny. Obecnie również mamy do czynienia ze swego rodzaju ?darowizną”. Otóż osoba insynuująca obdarza swego przeciwnika bynajmniej nie pożądanym ?podarunkiem”, mając na celu podważenie jego pozycji i zaatakowanie twierdzeń. Insynuacja dotyczy przeważnie: motywów, które jakoby są przyczyną takich a [...]
ZE SKRUPUŁAMI CZY BEZ SKRUPUŁÓW
Nieuczciwy przeciwnik ma niewątpliwą przewagę nad swym partnerem, który stosuje się do reguł dyskusji. Używając bowiem tego rodzaju argumentów, jak ad ignorantiam, może łatwo go nie tylko pokonać, ale i przekonać. Rozróżniamy więc dwa zasadnicze rodzaje sporu: Walka ?fair”, gdzie obie strony stosują się do przyjętych zasad dyskusji, kierują się nie tylko chęcią zwycięstwa, lecz [...]
JAK W KAŻDEJ WALCE
Mamy już dość pokaźny zasób argumentów, który w razie potrzeby potrafimy niewątpliwie jeszcze wzbogacić. Ale dotychczas nie zastanawialiśmy się szerzej nad taktyką, a mianowicie nad tym, w jaki sposób’ pojedyncze argumenty są łączone i stosowane przy przekonywaniu. A to jest już inny teren; o ile przedtem zaznajamialiśmy się z ?produkcją” argumentów i staraliśmy się je [...]