W każdej dyskusji uczestników obowiązują grzecz­ność i takt. A chodzi o to, by ludziom, z którymi kon­taktujemy się, nie sprawić przykrości, lecz traktować ich z sympatią. Potocznie przez sympatię rozumiemy życzliwe współczucie, przychylne nastawienie wobec drugiej osoby. Tak jak reakcje chemiczne szybciej w wielu wypadkach przebiegają w podwyższonej tem­peraturze, rośliny szybciej rosną w cieple, również [...]

W rozmaity sposób tworzą się grupy społeczne. Mają niezliczone formy, różne stopnie trwałości. Gru­pę taką tworzą koledzy ze szkolnej ławy, byli kom­batanci, pracownicy tego samego zakładu pracy itd. Zauważmy tylko, że w naszym społeczeństwie do ja­kiejś zgranej paczki wchodzi się poprzez rytualny obrzęd picia wódki, bridge’a, ?wejście w rodzinę” i kilka innych sposobów. Ponieważ mają [...]

Wypowiedzi w dyskusji nie zawsze są szczere. Czę­sto bowiem człowiek powodowany jakimiś względami nie chce odkrywać wszystkich swoich kart. Rezygnuje z samodzielnego myślenia, własnego zdania, by przy­padkiem nie narazić się komuś i nie stracić swojej dotychczasowej pozycji. Jego doświadczenie życiowe mówi mu, że wygrywa ten, co cicho siedzi, nikomu ?nie następuje na odciski”, nie występuje [...]

Człowiek biorący udział w dyskusji, jeśli przema­wia z nieudanym przekonaniem, nie tylko wygłasza pewne zdania, które odzwierciedlają tok jego myśli, lecz również podkreśla je swoim zachowaniem się. Wiadomo bowiem, że istnieją dwie najważniejsze grupy działań ludzkich, mających na celu wzajemne porozumienie się: Pierwsza z nich ? to mowa, za której pośrednic­twem osoba dysputująca pragnie przekazać [...]

Każdy z nas może łatwo zauważyć zjawisko prze­noszenia uczuć. Na terenie dyskusji objawia się to w ocenie negatywnej tez głoszonych przez osobę, któ­rej nie lubimy, której mamy wiele do zarzucenia i od­wrotnie ? pozytywnie oceniamy niekiedy nawet dość bzdurne wypowiedzi ludzi, cieszących się naszą sym­patią. Może mieć również miejsce przenoszenie uczuć w odwrotnym kierunku. Człowiek [...]

Jak już wspominaliśmy, przy przekonywaniu bar­dzo ważne jest, by uczestnicy dyskusji znali nie tylko poziom umysłowy swoich adwersarzy, lecz również ich opinie, poglądy społeczne i polityczne, wierzenia itp. Bezcelowym wydaje się atak frontalny, który by zmierzał do zmiany w ciągu krótkiej dyskusji czyjejś opinii, poglądu czy wiary, będących dziełem długich lat wychowania, oddziaływania środków masowej [...]

Obłęd ? paranoja jest chorobą psychiczną, która polega na tym, że osoba na nią cierpiąca żywi pewne przekonania mające swe podstawy w urojeniach, i nie można choremu wytłumaczyć, że nie odpowiadają one prawdzie, że są niesłuszne i bezpodstawne. Paranoik może na przykład być święcie przekonany, że dokonał niezwykłego odkrycia naukowego, że wynalazł maszy­nę, że znalazł [...]

Ze względu na postawę wobec siebie samego i świa­ta zewnętrznego szwajcarski psychiatra i psycholog C. G. Jung wyróżnia dwa zasadnicze typy ludzi: intrawertyków, którzy zwróceni ku sobie, zaj­mują się własnymi konstrukcjami myślowymi, nie licząc się z rzeczywistością. W dyskusji są oni impul­sywni, zażarci, starają się mimo wszystko przeprowa­dzić swoje tezy; ekstrawertyków, którzy są realistami, potrafią [...]

Zjawisko bezwładu myślowego polega na tym, że ludzie starają się oszczędzać wysiłku i to zarówno fizycznego, jak umysłowego. Możemy być pewni, że w wypadku nawet skomplikowanego wywodu brzmiącego poprawnie i nie szokującego, słuchacz na tej zasadzie będzie skłonny do akceptacji głoszonych tez. Może to wydawać się dziwne, ale człowiek zwykł raczej przyjmować pozytywnie to, co [...]

Wielki uczony rosyjski, Kliment Timiriaziew (1843? 1920), który z uporem walczył o przekonanie przyrod­ników, że teoria Darwina o ewolucji gatunków jest prawdziwa, a więc miał niemałe, i to gorzkie do­świadczenie, pisał: ?Mogę dać ile tylko chcecie przy­kładów, jak człowiek zdając sobie sprawę, że poglądy jego są nieuzasadnione, trzyma się ich tylko dlatego, bo to są [...]